Miejska Biblioteka Publiczna

Prawo finansów publicznych i prawo podatkowe

W publikacji w przystępny sposób omówiono problematykę współczesnego polskiego systemu prawa finansowego, m.in.: • prawa finansów publicznych, w tym zagadnień dotyczących budżetu państwa, deficytu i długu publicznego, zasad gospodarki finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych, finansów jednostek samorządu terytorialnego, finansów publicznych Unii Europejskiej oraz unijnych polityk i funduszy; • zasad, źródeł i

wykładni prawa podatkowego, a także normatywnych elementów konstrukcji podatków, sankcji podatkowych i unikania opodatkowania; • ogólnego materialnego prawa podatkowego oraz szczegółowego prawa podatkowego w podziale na podatki dochodowe, obrotowe i majątkowe; • publicznego prawa bankowego, z uwzględnieniem m.in. zagadnień dotyczących Narodowego Banku Polskiego, Europejskiego Banku Centralnego i Europejskiego Systemu Banków Centralnych, działalności bankowej, nadzoru bankowego oraz systemu ochrony depozytów i interesów klientów banku. W podręczniku nie tylko wyjaśniono podstawowe instytucje i regulacje prawne, lecz także przedstawiono ocenę ich funkcjonowania w praktyce. Autorami opracowania są pracownicy Katedry Prawa Finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Książka przeznaczona jest dla studentów prawa, administracji i zarządzania, a także dla słuchaczy studiów podyplomowych o profilu finansowym i podatkowym. Będzie cennym źródłem wiedzy dla praktyków specjalizujących się w finansach samorządowych, podatkach i bankowości.

Zobacz pełny opis

---

1. Wykaz skrótów.............................................................................................................. 15
2. Część pierwsza
3. PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH
4. Rozdział I
5. Podstawy finansów publicznych i prawa finansów publicznych......................... 23
6. A. Podstawy finansów publicznych........................................................................ 23
7. 1. Pojęcie finansów publicznych w nauce finansów i w polskim prawie finansowym....................... 23
8. 2. Funkcje finansów publicznych.................................................................... 29
9. 2.1. Tradycyjne funkcje ekonomiczne finansów publicznych............. 29
10. 2.2. Współczesne funkcje finansów publicznych................................... 30
11. 3. Skarb Państwa – podstawowe zasady......................................................... 33
12. B. System finansowy państwa................................................................................. 37
13. 1. Publiczny system finansowy........................................................................ 37
14. 2. Rynkowy system finansowy......................................................................... 42
15. C. Prawo finansowe................................................................................................... 46
16. 1. System prawa finansowego........................................................................... 46
17. 2. Źródła prawa finansowego........................................................................... 51
18. D. Sektor finansów publicznych.............................................................................. 60
19. 1. Pojęcie i zakres sektora finansów publicznych.......................................... 60
20. 2. Jednostki budżetowe – klasyczna forma brutto gospodarki budżetowej.................................. 69
21. 3. Formy netto sektora finansów publicznych............................................... 71
22. 4. Środki finansowe na cele publiczne............................................................ 87
23. 4.1. Pojęcie środków publicznych............................................................ 87
24. 4.2. Rodzaje środków publicznych........................................................... 89
25. 4.3. Dochody i przychody publiczne....................................................... 92
26. 4.4. Wydatki publiczne.............................................................................. 97
27. Rozdział II
28. Budżet państwa oraz deficyt i dług publiczny........................................................ 105
29. A. Ewolucja gospodarki budżetowej, budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce................................................................... 105
30. B. Pojęcie budżetu, gospodarki budżetowej, ustawy budżetowej i prawa budżetowego............... 112
31. 1. Budżet państwa, gospodarka budżetowa................................................... 112
32. 2. Prawo budżetowe, ustawa budżetowa, budżet państwa i inne budżety publiczne....................... 118
33. C. Zasady budżetowe................................................................................................ 129
34. D. Klasyfikacja budżetowa....................................................................................... 139
35. E. Procedura budżetowa.......................................................................................... 144
36. Rozdział III
37. Finanse jednostek samorządu terytorialnego........................................................ 163
38. A. Konstytucyjne i prawnomiędzynarodowe zasady finansów samorządu terytorialnego................ 163
39. 1. Decentralizacja finansów publicznych i samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego.......................................................... 163
40. 2. Finanse jednostek samorządu terytorialnego w świetle Konstytucji RP oraz Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego................................. 165
41. 2.1. Uwagi ogólne....................................................................................... 165
42. 2.2. Zasady systemu dochodów samorządu terytorialnego................. 166
43. B. Budżet jednostki samorządu terytorialnego i wieloletnia prognoza finansowa.......................... 172
44. 1. Budżet i uchwała budżetowa....................................................................... 172
45. 2. Wieloletnia prognoza finansowa jednostki samorządu terytorialnego............................. 175
46. 3. Procedura budżetowa................................................................................... 176
47. 3.1. Procedura opracowywania projektu i uchwalania budżetu j.s.t. ......................... 176
48. 3.2. Wykonywanie budżetu j.s.t............................................................... 179
49. 3.3. Zatwierdzanie wykonania budżetu.................................................. 183
50. C. Dochody jednostek samorządu terytorialnego................................................ 183
51. 1. Przykładowe klasyfikacje............................................................................. 183
52. 2. Dochody własne............................................................................................. 184
53. 3. Władztwo podatkowe gmin......................................................................... 189
54. 4. Subwencja ogólna dla jednostek samorządu terytorialnego................... 190
55. 4.1. Zagadnienia ogólne............................................................................ 190
56. 4.2. Subwencjonowanie j.s.t. do 2024 r.................................................... 193
57. 4.3. Subwencja ogólna od 2025 r.............................................................. 195
58. 5. Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego........................ 199
59. D. Wydatki jednostek samorządu terytorialnego................................................. 201
60. 1. Zagadnienia ogólne....................................................................................... 201
61. 2. Charakterystyka poszczególnych „grup” wydatków jednostek samorządu terytorialnego........... 204
62. E. Nadzór i kontrola nad gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego........................ 211
63. F. Deficyt budżetowy i dług jednostki samorządu terytorialnego.................... 213
64. 1. Deficyt budżetowy jednostki samorządu terytorialnego........................ 213
65. 2. Dług jednostki samorządu terytorialnego................................................ 217
66. 3. Program naprawczy...................................................................................... 225
67. Rozdział IV
68. Zasady gospodarki finansowej w jednostkach sektora finansów publicznych.............................. 229
69. A. Zasady obowiązujące w zakresie poszczególnych procesów gospodarki finansowej....................... 229
70. 1. Zadania z zakresu gospodarki finansowej w strukturze organizacyjnej jednostki sektora finansów publicznych......................... 229
71. 2. Plany finansowe, finansowe autoryzacje dokonywania wydatków i zaciągania zobowiązań......... 231
72. 3. Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych........................ 236
73. 4. Zarządzanie płynnością w jednostkach sektora finansów publicznych.................. 237
74. B. Zarządzanie finansowe funduszami unijnymi................................................ 238
75. 1. Dwie „płaszczyzny” problematyki zarządzania finansowego................ 238
76. 2. Relacje między Komisją Europejską a państwem członkowskim.......... 240
77. 3. Relacje między państwem członkowskim a beneficjentem..................... 245
78. C. Kontrola zarządcza i audyt wewnętrzny........................................................... 247
79. D. Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych........... 252
80. Rozdział V
81. Finanse UE oraz unijne polityki i fundusze............................................................ 257
82. A. Finanse UE............................................................................................................ 257
83. 1. Postanowienia finansowe............................................................................. 257
84. 2. Zasoby własne................................................................................................ 258
85. 3. Budżet UE, wieloletnie ramy finansowe i strategia UE na rzecz wzrostu.............................. 260
86. 4. Procedura budżetowa w UE......................................................................... 263
87. B. Polityka spójności i wspólna polityka rolna UE oraz finansujące je fundusze.................................. 266
88. 1. Klasyfikacja NUTS i zróżnicowania w poziomie rozwoju w UE........... 266
89. 2. Polityka spójności i finansujące ją fundusze............................................. 270
90. 3. Wspólna polityka rolna i finansujące ją fundusze.................................... 272
91. 4. Zasada koncentracji i cele polityk............................................................... 273
92. 5. Zasada dodatkowości.................................................................................... 276
93. 6. Zasada programowania................................................................................ 277
94. 7. System instytucjonalny................................................................................. 278
95. 8. Ujęcie środków z funduszy unijnych w polskim systemie finansów publicznych.......................... 279
96. 8.1. Środki europejskie.............................................................................. 279
97. 8.2. Budżet środków europejskiej i płatności z BGK............................ 281
98. 8.3. Zwrot środków oraz wykluczenie z prawa ich otrzymania.......... 283
99. Część druga
100. PRAWO PODATKOWE
101. Rozdział I
102. Pojęcie i źródła prawa podatkowego......................................................................... 287
103. Rozdział II
104. Stanowienie prawa podatkowego.............................................................................. 291
105. Rozdział III
106. Wykładnia prawa podatkowego................................................................................ 299
107. Rozdział IV
108. Normatywne elementy konstrukcji podatków....................................................... 307
109. Rozdział V
110. Sankcje podatkowe i unikanie opodatkowania...................................................... 315
111. A. Sankcje podatkowe w systemie prawa............................................................... 315
112. B. Pojęcie sankcji podatkowych.............................................................................. 318
113. C. Konstrukcja sankcji podatkowych..................................................................... 322
114. D. Unikanie opodatkowania.................................................................................... 325
115. Rozdział VI
116. System podatkowy i klasyfikacja rodzajowa podatków........................................ 329
117. A. System podatkowy a system prawa podatkowego........................................... 329
118. B. Zarys rozwoju polskiego systemu podatkowego.............................................. 331
119. 1. Podatki przychodowe i majątkowe............................................................. 333
120. 2. Podatki dochodowe....................................................................................... 337
121. 3. Podatki od przeniesienia praw majątkowych (podatki transferowe).... 340
122. 4. Podatki od obrotu profesjonalnego (podatki konsumpcyjne)................ 343
123. 5. Podatki sektorowe......................................................................................... 347
124. C. Klasyfikacja rodzajowa podatków..................................................................... 349
125. Część trzecia
126. MATERIALNE PRAWO PODATKOWE – CZĘŚĆ OGÓLNA
127. Rozdział I
128. Zakres regulacji ogólnego prawa podatkowego..................................................... 355
129. Rozdział II
130. Podstawowe podmioty stosunków prawnopodatkowych i ich odpowiedzialność.................... 359
131. A. Wierzyciel podatkowy i organy podatkowe..................................................... 359
132. B. Dłużnicy podatkowi i ich odpowiedzialność................................................... 361
133. Rozdział III
134. Stosunek zobowiązania podatkowego...................................................................... 365
135. A. Konstrukcja prawna............................................................................................. 365
136. B. Obowiązek podatkowy a zobowiązanie podatkowe....................................... 368
137. C. Powstawanie zobowiązań podatkowych........................................................... 369
138. D. Termin płatności, zaległość podatkowa i opłata prolongacyjna.................... 372
139. E. Wygasanie zobowiązań podatkowych oraz ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych................ 374
140. 1. Efektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych..................... 374
141. 2. Nieefektywne sposoby wygasania zobowiązań podatkowych............... 380
142. Rozdział IV
143. Nadpłata i zwrot podatku........................................................................................... 387
144. A. Instytucja nadpłaty podatku............................................................................... 387
145. B. Zobowiązanie z tytułu nadpłaty podatku........................................................ 389
146. C. Instytucja zwrotu podatku.................................................................................. 391
147. Rozdział V
148. Sukcesja podatkowa..................................................................................................... 393
149. Rozdział VI
150. Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich.......................................................... 397
151. Rozdział VII
152. Zabezpieczanie zobowiązań podatkowych............................................................. 405
153. Rozdział VIII
154. Ogólna klauzula przeciwdziałająca unikaniu opodatkowania........................... 409
155. Rozdział IX
156. Urzędowe interpretacje przepisów prawa podatkowego i pokrewne instytucje prawne....... 413
157. A. Urzędowe interpretacje przepisów prawa podatkowego................................ 413
158. B. Opinie w sprawie opodatkowania wyrównawczego....................................... 416
159. C. Opinie zabezpieczające i opinie w sprawie operacji transgranicznych........ 417
160. D. Porozumienie inwestycyjne................................................................................ 419
161. Rozdział X
162. Umowa o współdziałanie i porozumienia podatkowe.......................................... 421
163. Rozdział XI
164. Informacje podatkowe i informacje o schematach podatkowych...................... 423
165. Część czwarta
166. MATERIALNE PRAWO PODATKOWE – CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA
167. Rozdział I
168. Podatki obrotowe – „czynnościowe”........................................................................ 429
169. A. Istota podatków obrotowych.............................................................................. 429
170. 1. Charakterystyka podatków obrotowych – istota konstrukcji................ 429
171. 2. Charakterystyka podatków obrotowych – społeczna doniosłość.......... 430
172. 3. Charakterystyka podatków obrotowych – ekonomiczna regresja......... 430
173. 4. Czynności podlegające opodatkowaniu – sektory działalności............. 431
174. 5. Czynności podlegające opodatkowaniu – katalogi.................................. 431
175. 6. Czynności podlegające opodatkowaniu – sposób zdefiniowania.......... 432
176. 7. Strona podmiotowa podatków obrotowych – podatnicy........................ 434
177. 8. Strona podmiotowa podatków obrotowych – inne podmioty podatkowe......................... 434
178. 9. Formy podatków obrotowych – akcyzy i monopole................................ 435
179. 10. Formy podatków obrotowych – podatek od czynności cywilnoprawnych i opłaty stemplowe............................ 436
180. 11. Formy podatków obrotowych – powszechny podatek obrotowy........... 436
181. 12. Formy podatków obrotowych – pozostałe................................................ 437
182. 13. Harmonizacja i stan prawa w zakresie podatków obrotowych.............. 438
183. B. Podatek od towarów i usług (VAT).................................................................... 438
184. 1. Zasady ogólne podatku od towarów i usług (VAT).................................. 438
185. 2. Zakres opodatkowania................................................................................. 440
186. 2.1. Przedmiot opodatkowania................................................................ 440
187. 2.2. Podmiot podatkowy........................................................................... 445
188. 2.3. Miejsce dokonania czynności podlegającej opodatkowaniu........ 450
189. 2.4. Aspekt temporalny............................................................................. 451
190. 3. Wymiar i zapłata zobowiązania podatkowego......................................... 452
191. 3.1. Podatek należny.................................................................................. 452
192. 3.2. Podatek naliczony............................................................................... 455
193. 3.3. Podatek z art. 108 u.p.t.u.................................................................... 459
194. 4. Obowiązki instrumentalne.......................................................................... 460
195. 4.1. Fakturowanie i rejestrowanie z wykorzystaniem kas rejestrujących......................... 460
196. 4.2. Ewidencje i deklaracje podatkowe................................................... 461
197. 4.3. Mechanizm podzielonej płatności................................................... 462
198. 4.4. Rejestracja i tzw. biała lista................................................................ 462
199. C. Podatek akcyzowy................................................................................................ 463
200. 1. Ogólna charakterystyka............................................................................... 463
201. 2. Istotne pojęcia w zakresie podatku akcyzowego...................................... 467
202. 3. Podmioty podatku........................................................................................ 471
203. 4. Zdarzenia podlegające opodatkowaniu..................................................... 471
204. 5. Podstawy opodatkowania i stawki podatkowe......................................... 474
205. 6. Obowiązek i zobowiązanie podatkowe, płatność podatku i zwolnienia podatkowe................... 475
206. 7. Akcyza od wybranych produktów.............................................................. 478
207. D. Pozostałe podatki obrotowe................................................................................ 483
208. 1. Podatek od czynności cywilnoprawnych................................................... 483
209. 1.1. Przedmiot opodatkowania – zakres opodatkowania.................... 483
210. 1.2. Przedmiot opodatkowania – kwalifikacja czynności cywilnoprawnej............................. 483
211. 1.3. Przedmiot opodatkowania – aspekt terytorialny.......................... 484
212. 1.4. Przedmiot opodatkowania – czynności prawne pozorne, symulowane i sztuczne........................ 484
213. 1.5. Przedmiot opodatkowania – nieosiągnięcie skutku prawnego lub gospodarczego...................... 485
214. 1.6. Podmiot podatku od czynności cywilnoprawnych....................... 486
215. 1.7. Powstanie i odnowienie obowiązku podatkowego........................ 486
216. 1.8. Pobór podatku przez płatnika.......................................................... 487
217. 1.9. Taryfa.................................................................................................... 487
218. 2. Podatek od gier hazardowych...................................................................... 495
219. 2.1. Założenia konstrukcji........................................................................ 495
220. 2.2. Przedmiot opodatkowania................................................................ 495
221. 2.3. Zasady wymiaru................................................................................. 496
222. 3. Podatek od sprzedaży detalicznej............................................................... 496
223. 3.1. Charakter opodatkowania................................................................. 496
224. 3.2. Sprzedaż detaliczna............................................................................ 497
225. 3.3. Zasady wymiaru................................................................................. 497
226. 4. Podatek od wydobycia niektórych kopalin............................................... 498
227. 4.1. Obowiązek podatkowy...................................................................... 498
228. 4.2. Zasady wymiaru................................................................................. 498
229. Rozdział II
230. Podatki dochodowe...................................................................................................... 501
231. A. Ogólna charakterystyka podatków dochodowych.......................................... 501
232. B. Charakter osobisty podatku dochodowego od osób fizycznych................... 508
233. C. Opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz rachunkowość i ewidencje podatkowe..................................................... 512
234. 1. Pojęcie pozarolniczej działalności gospodarczej i formy jej opodatkowania......................... 512
235. 2. Ustalanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej........... 514
236. 3. Ewidencje podatkowe i rachunkowość....................................................... 517
237. 4. Opodatkowanie dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej......................................... 520
238. D. Opodatkowanie dochodów kapitałowych........................................................ 521
239. 1. Przyczyny wyodrębnienia dochodów kapitałowych................................ 521
240. 2. Kapitały pieniężne w podatku dochodowym od osób fizycznych i zasady ich opodatkowania...... 523
241. 3. Zyski kapitałowe w podatku dochodowym od osób prawnych oraz sposób ich opodatkowania............................. 526
242. E. Opodatkowanie dochodów z pracy zarobkowej.............................................. 528
243. 1. Uwagi wstępne............................................................................................... 528
244. 2. Dochody ze stosunku pracy oraz stosunków pokrewnych..................... 529
245. 3. Dochody z działalności wykonywanej osobiście...................................... 531
246. 4. Dochody z praw majątkowych.................................................................... 533
247. 5. Opodatkowanie dochodów z zatrudnienia a z samozatrudnienia........ 534
248. 6. Przychody zwolnione z opodatkowania w ramach tzw. ulg................... 535
249. F. Opodatkowanie innych dochodów.................................................................... 536
250. G. Międzynarodowe prawo podatkowe.................................................................. 541
251. 1. Międzynarodowe podwójne opodatkowanie............................................ 541
252. 2. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodu.................... 543
253. 3. Charakterystyka podstawowych pojęć i struktury MK OECD............. 544
254. 4. Projekt BEPS i Konwencja MLI................................................................... 550
255. Rozdział III
256. Podatki majątkowe....................................................................................................... 553
257. A. Istota podatków majątkowych............................................................................ 553
258. B. Opodatkowanie nieruchomości. Podatki rolny, leśny i od nieruchomości.............................. 555
259. 1. Ogólne zasady opodatkowania nieruchomości........................................ 555
260. 2. Podatek katastralny....................................................................................... 558
261. 3. Rozgraniczenie podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości........... 561
262. 4. Konstrukcja podatków rolnego, leśnego i od nieruchomości................. 562
263. 5. Opodatkowanie budowli podatkiem od nieruchomości......................... 564
264. C. Opodatkowanie majątku ruchomego i innych aktywów............................... 565
265. 1. Charakterystyka ogólna............................................................................... 565
266. 2. Podatek od niektórych instytucji finansowych......................................... 566
267. 3. Podatek od środków transportowych......................................................... 569
268. 4. Wybrane opłaty miejscowe dotyczące majątku ruchomego................... 572
269. D. Podatek od spadków i darowizn......................................................................... 575
270. Część piąta
271. PUBLICZNE PRAWO BANKOWE
272. Rozdział I
273. Zakres i źródła prawa bankowego w Polsce i w Unii Europejskiej..................... 585
274. Rozdział II
275. Podstawowe podmioty prawa bankowego............................................................... 593
276. Rozdział III
277. Tworzenie, funkcjonowanie i likwidacja banku.................................................... 603
278. A. Proces tworzenia banku...................................................................................... 603
279. B. Czynności bankowe i monopol bankowy......................................................... 609
280. C. Normy ostrożnościowe i gospodarka finansowa banku – ogólna charakterystyka........................ 612
281. D. Plan naprawy, likwidacja i upadłość banku..................................................... 615
282. Rozdział IV
283. Narodowy Bank Polski, Europejski Bank Centralny i Europejski System Banków Centralnych.................................................................................................... 621
284. Rozdział V
285. Nadzór bankowy........................................................................................................... 635
286. Rozdział VI
287. System ochrony depozytów i interesów klientów banku...................................... 649
288. Bibliografia.................................................................................................................... 665
289. Skorowidz....................................................................................................................... 669
290. O Autorach..................................................................................................................... 689 *

Zobacz spis treści

Dodaj komentarz do pozycji:

Swoją opinię można wyrazić po uprzednim zalogowaniu.